
MAH hruaimi raap nih Kawlram uknak an chuh kum 2 hnu 2023 August thla khin cun ThonghnihPariat phunghram ningah an chan dih dongh caan a phan.
Khi an chan dihdongh caan August thla hrawngah khin cun rampi thimnak an tuah te lai tiah Kawlram kong i thiamhlei khun ah an chiah vemi Mary Callahan, Jackson School Associate Professor, nih naite ah a thai.
Cu nu thai ning le ruahning cu ai tlaakning le a tawifiannak deuh in ka von thai chin vemi hi a si.
August thla ni 1 ahkhin thimnak cu MAH nih a tuah te lai tiah a zumh. Khi thimnak an tuahmi khi caan heu, phaisa paam, rampi chawva lioheunak tuah sawh men ah ai cang lai, a ti.
Tutan raapsachia pawl nih an tuah dingmi thimnak ah cun, party cheukhat an itel te lai. Cu lakah Ko Ko Gyi te party, mipi nih an uar set lomi Shan SNDP le NLD in a rak chuakmi NDF le PPD tbk le Mon lungrualnak party MUP tbk cu an itel te lai.
Tel dingin ai thanh cangmi zong an um ti si. Sinain, Shan lakah minthang SNLD le Rakhine lei minthang ANP hna nihcun zeihmanh an chimphuang rih lo.
Kachin ram tu ah cun, KIA nih an rengh hna. MAH nih a tuah dingmi thimnak ai telmi paoh, “anmah lei ṭang nan si caah kan raal nan si” ti bak in an thanh.
Anmah raap-ho nih an duhmi USDP phun le ralkap he ikawp a duhtu tlangcung party hmetete, NLD in a rak chuakmi tbk nihcun thimnak ah an lut te hna lai, ti si.
Thimnak tuah dingah cun, thimfung thla khotu milu cazin lak a hau. Cu milu cazin kongkau ah zeihmanh update tuah khawhmi a um rih lo.
Khuatelei vialte cu raap duhlo phu nih an control khawh dih tikah, thimfung thla kho milu cazin dik an laa kho lai lo. Thimfung a thla khotu taktak zong an tlawm tuk te lai, ti si.
Khua tampi cu bom an thlak hna, an khangh dih hna i cazin le caruk tehna zong an kaangciam dih. Mah caah milu cazin kawlhawl ṭhan ding zong a fawi lai lo.
MAH te phu belte nih an thimnak tuah dingmi a tluan khawhnak dingah Kawlram chung ah district level a kaitermi khua le peng a tampi te lai. An lung laknak ah an tuahmi si, an ti.
1951-52 lio ramchung ralthawh ruangah thimnak cu voi thum ṭhen in an rak tuah bal. Milu 18% lawng nih thimfung an rak pek. Tutan zong cuti bantuk in an tuah te men lai tiah phaisi a chuak.
A voikhatnak bikah, Raap nih an uk khawh biknak hmunhma pawl ah an tuah hmasa lai. Cu hmun pawl cu raap nih hmunhma an laak tungnak Nay Pyi Daw, Pyin Oo Lwin, Meihtilar, Mingladon le ralkap hriamnam chuahnak sehzung 20 renglo umnak Magwe hrawng an si.
Cu khawh cun, raap tanbo piosawṭhi pawl tamnak khuate 200 hrawng ah si te lai, ti si.
Raap a doh lotu Wah hmunhma le Mon Ramthar Party uknak hmun lei cu lam aa hlaat caah thimfung thlaknak an tuah huaha bal lo.
Tlangcung hriamtlai dangdang hmunhma pawl lam ah cun thimfung thlaknak an tuah khawh ding cu fawi lo. Tuahnak nawl kan pe lai lo, tiah aa thanh cangmi zong an um.
Hiti bantuk dirhmun a si tikah, MAH nih tukum 2023 i thimnak a tuah dingmi cu Caan paam phaisa heu sawhsawh, a tuahtu hna baatnak sawh pinah, thisen a luan chinchinnak thimfung thlaknak si te lai tiah Ms Callahan nihcun zumh.
Cu an thimnak tuahmi a cohlang dingmi ram pawl lak zongah cun, Russia, China le amah sipuazi caah kua vih ai tiimtu India an si te lai tiah a ti.Crd-Salai C Alexander
Leave a Reply