Nihin cu khuaci kan mui e. Lathlur ah kan ibochan bik mi Pi Fam Pen (Robert Pi) nih mual a kan liam tak ti mi thawngpang kan theih.

Nihin cu khuaci kan mui e.
Lathlur ah kan ibochan bik mi Pi Fam Pen (Robert Pi) nih mual a kan liam tak ti mi thawngpang kan theih.

A fanu Pi Khuang Thlia hi AIDII a leng thiamtak vialte a hruaitu hna a si i kan AIDII i a kengruh pi a si. A mah Pi Fam Pen zong hi AIDII i kum upabik kan Pi ngeihchunh a si e. A tu cu Bawipa Pathian inn ah a kan kal tak chung cang.

Tantak mi chungkhar Bawipa sin in a ra mi daihnak nih in hnem hram ko hna seh law. Crd-AIDII

Aidii le Farrawn (Hakha) Khua um thiamtaktu hna itonnak 2019 Aidii thiamrun he pehtlaih in thiam a tak mi Aidii Thiamtak hna hi an za te in 94 an si. (July, 2019 tiang lak mi cazin) mah lak ah cun Farrawn (Hakha) Khua a um mi thiamtak hna i 28 an si. Hakha khuasa Farrawn (Hakha) Khua mii zong tampi an um i Aidii thiamtak lak i 50% hrawng hi Farrawn (Hakha) Khua mi an si kan ti khawh hna.

Laitlang ah khua tampi a um lak ah zeiruang ah Farrawn (Hakha) khua theng i Thiamtah pawl he Aidii rian kan tuan tti ning asi? Atawi bik in leh ah cun Pathian khuakhan asi ko. 2017 lio ah Hnitial, Kor le Puan ka rak tah ter hna aleng i thiamtah lak ah pakhat kha. Amah nih a tling te in a tah dih manh lo aah Kor kha midang a rak fial chin hna. Thil a dih in ka sin an rak put ah cun Kor a tak tu i a kutzung kha a tha ka ti ngai caah a ho dah a si ti hngalh ka duh rak ka auh piak law tiah ka rak ti. Nikhat cu amah cu Thiaminn ah a rak ra. Pi Khuag Thlia (Robertnu) asi. Hakha ah an chungkhar ning in khua asa mi Farrawn (Hakha) khua mi asi.

Pi Khuang Thlia he kan iton in bia kan iruah. a konglam tampi ka hal, thiamtah a duh dan, kum 8 hrawng asi lio te in a nu thiam a tah nak kong a ka chimh. “Sianginn kai ka rak duh tuk. Ca hi ka rak duh tuk. Asinain ka pa nih hin nu hna cu tiah ka tta le sianginn kai a huam lo bak mi kha a kai ter hna i keimah cu kai ter a ka sianh ti lo. Mah ruang cun ka nau le hna hi cu Degree lak tiang ka kai ter hna lai ka ti i kai zuam. An nih zong tlamtling te in degree an la kho ve” a ka ti mi hrim nih nu fim, nu saltha a si mi a ka fian ter. “Kan innchungkhar harsat kan ton caan ah thiamtah ka thiam mi in hin pawcawmnak le kan fa le sianginn kai nak ka rak kawl” a ka ti. A caah ka lawmhpi, ka upat tuk fawn.

Bia sau nawn kan rak iruah, Aidii riantuannak kong hna zong tha te in ka chimh i kan sin ah na kan tuanpi kho lai maw ka ti ah lunglawm te in a ka cohlan. 2017 in Aidii ah a lut i a tu 2019 ah cun Hakha-Farrawn khua mi thiamtak 28 le Hakha ah a um i inn in thiam a tak mi 40, cu pin ah part-time in la azeltu, a thlur tu le zerowaste bag a tak tu an za te in minung 100 hrawng a tlangtla tu, Aidii i kan kengruh ah aa cang ko. Amah he kan iton caah kan rian i akhunrio rem te in kan iser khawh ti zong in kan ti khawh. Pi Khuang Thlia he kan iton caah Bawipa Pathian cung ah kan ilawm.

Pi Khuag Thlia (Robertnu) thawng in Hakha (Farrawn) Khua zong hi ka hngalh i Khua i a um mi thiamtak hna he zong rian kan tuan ti. 2018 ah vawikhat ka tlawng i rian kan iphaw hna. Mah in cun Khua ah a um mi tlangtla tu kan herh caah Pi Rual Pen nih tuanvo a kan lak piak. Ma ti cun rian cu kan tuan hna. A tu 2019 ah a vawihnih nak ka va tlawng i Aidii kan tuanbia zong tling te in kan ichim kho hnga. Aidii cu chawlehnak rian (Business) sawhsawh si lo in a bu in tuan mi, mipi le pawngkam caah thathnemnak a pe kho tu ding Social Enterprise a si nak kong, IP rights kong le a bu in riantuan tti dan zong kan ichim kho hna.

Kum khat chung rian kan tuantti nak ah itheihthiam lo nak, lung ihmuh lo nak tampi a rak um. Asi nain chikhat caah tuan mi rian a si lo caah a si khawh chung in lung ihmuh khawh ding kan izuam cio hna. Hmailei kan saduhthah le kan itinh mi aakhat ding ah kan izuam hna. A bu in rian tuan a har ko bu in nihin ni tiang ah pehzulh te in kan tuan pin ah thancho lei kan penh kan ti khawh.

Farrawn (Hakha) khua hi inn 60 hrawng asi i Minung 400 hrawng an um. Aidii thiaာtak dihlak fonh in thlakhat ah ting 10 in ting 20 cu lakhah an chuah. Phundang in cun Aidii Thiamtak thawng in khua ah thlakhat ah ting 20 hrawng an luh ter ti khawh asi. A tamtuk ti khawh a si lo nain Lai Khuate pakhat caah cun chimtlak ngaingai a phu mi phaisa asi. Hmailei ah Khua dangdang zong nih Pi Khuang Thlia le Pi Rual Pen bantuk Pathian aa bochan, a fel mi nusal tha hna nan ingeih ah cun Aidii he riantuan tti le ipehtlaih ding a fawi deuh ko lai. Farrawn (Hakha) khua bantuk in Khua tampi he riantuan tti ding hi Aidii i kan saduhthah ngan bik a si!
Kan ilawm tuk. – Anna Biak Tha Mawi (Aidii)